English
Chất bôi trơn nói chung được chế tạo chủ yếu từ nguồn nguyên liệu là dầu mỏ. Ngày nay, người ta đã nghiên cứu, sản xuất và đưa vào sử dụng các chất bôi trơn tổng hợp, tuy vậy chúng chỉ mới chiếm một tỷ lệ không nhiều so với các vật liệu bôi trơn có nguồn gốc từ dầu khoáng.
Dựa vào tính chất của vật liệu bôi trơn ta chia chúng làm 2 nhóm:
- Dầu bôi trơn là sản phẩm dạng lỏng có độ nhớt khác nhau.
- Mỡ bôi trơn là sản phẩm dạng đặc, được chế tạo từ dầu bôi trơn.
Công dụng chủ yếu của vật liệu bôi trơn là giảm lực ma sát giữa các chi tiết máy chuyển động tiếp xúc với nhau. Ngoài ra, chúng còn bảo vệ bề mặt các chi tiết ma sát khỏi bị ăn mòn, mài mòn, bảo đảm chức năng tản nhiệt và làm kín khít.
Định nghĩa về mỡ bôi trơn
Hiệp hội thử nghiệm nguyên vật liệu Mỹ (ASTM-D288) đã đưa ra định nghĩa về mỡ bôi trơn: “Mỡ bôi trơn là loại sản phẩm có nhiều dạng từ rắn cho đến bán lỏng do sự phân bố của các tác nhân làm đặc chất bôi trơn dạng dung dịch và các thành phần khác được đưa vào để tạo nên các đặc tính của mỡ”. Định nghĩa này đã chỉ ra rằng mỡ là các chất bôi trơn dạng lỏng được làm đặc nhằm tạo nên các tính chất mà các chất bôi trơn dạng lỏng không có.
Sản xuất mỡ bôi trơn
Mỡ bôi trơn được chế tạo bằng cách làm đặc dầu bôi trơn (dầu nhờn khoáng hoặc chất bôi trơn tổng hợp dạng lỏng) bằng các phụ gia dạng rắn. Ở quy mô nhỏ người ta sử dụng dầu thực vật như dầu thầu dầu, dầu bông, dầu mỡ động vật .v.v. để thay thế cho dầu khoáng. Ngoài ra người ta còn sử dụng dầu silicon để sản xuất mỡ bôi trơn. Các phụ gia làm đặc là các loại xà phòng chứa Ca, Li, Na tổng hợp từ các axit béo đa cấp. Đối với một số dầu đặc biệt chất phụ gia làm đặc có thể là stearin, xerezin, petrolatum và một số chất khoáng như molipden, bentonit, silicagen, grafit và một số bột màu hữu cơ và vô cơ.
Công dụng mỡ bôi trơn
Khi bị tác động nhẹ mỡ bôi trơn có khả năng giữ được hình dạng của mình và không bị biến dạng. Về mặt này mỡ bôi trơn có tính chất như một chất đàn hồi. Trong các chi tiết ma sát khi bị gia nhiệt và dưới tác động của lực chuyển dịch thì mỡ bắt đầu thể hiện tính chất của một chất chảy lỏng. Khi công việc của các chi tiết ma sát kết thúc thì tính chất ban đầu của mỡ bôi trơn lại được khôi phục. Mỡ bôi trơn được áp dụng rộng rãi như một chất chống ma sát, chất bảo vệ, chất làm kín khít.
